Werkwoord verbuigings

Meeste Nederlandse werkwoord verbuigings (of soos hulle in Nederlands sê: vervoegings) is maklik:

Lopen: ik loop
            jij loopt
            hij loopt
            we lopen
            jullie lopen
            ze lopen

Ek onthou na 'n jaar steeds nie altyd die -t by 'jij' en 'hij' nie - maar dit maak mens nie minder verstaanbaar nie. Dis min of meer genoeg om die 'en' by meervoude te onthou - dit alleen laat jou Afrikaans al baie meer Nederlands klink.

Ongelukkig is die werkwoorde wat mens die meeste gebruik onreëlmatig. Die twee belangrikstes om te leer is 'zijn' (om te wees) en 'hebben' (om te hê). Nog 'n paar wat vreemd op die oor val in Afrikaans is 'doen' en 'gaan'.

'n Oulike website is www.verbix.com/languages/dutch.shtml - sit enige werkwoord in die engin en dit verbuig hom, en gee ook sy verlede tyd, toekomstige tyd etc.

Zijn

ik ben                        
jij bent
hij is
wij zijn
jullie zijn
ze zijn

Hebben

ik heb
jij hebt
hij heeft
wij hebben
jullie hebben
ze hebben

Doen

ik doe
je doet
hij doet
wij doen
jullie doen
ze doen

Gaan

ik ga
je gaat
hij gaat
wij gaan
jullie gaan
ze gaan

Kunnen

ik kan
je kunt
hij kan
wij kunnen
jullie kunnen
ze kunnen

Zullen

ik zal
je zult
hij zal
wij zullen
jullie zullen
ze zullen

Wanneer daar twee werkwoorde in een sin is, word die eerste werkwoord verbuig en die tweede onverbuig gelaat. Dit gebeur veral met 'hulpwerkwoorde' soos kan, sal, gaan etc.

Voorbeelde:

• Ek woon in België ==> Ik woon in België
• Ons woon in België ==> Wij wonen in België
• Hy is 'n goeie swemmer ==> Hij is een goede zwemmer
• Hulle is goeie swemmers ==> Zij zijn goede zwemmers
  
• Jy het mooi oë ==> Je hebt mooie ogen
• Hy doen graag sport ==> Hij doet graag aan sport
  
• Ek gaan nou hardloop ==> Ik ga nu hardlopen (hardlopen in Nederlands maar lopen in Vlaams)
• Kan ons eet? ==> Kunnen we eten? 
• Hulle sal met die trein kom ==> Ze zullen met de trein komen
• Ek leer Nederlands praat ==> Ik leer Nederlands spreken
• Ons leer Nederlands praat ==> Wij leren Nederlands spreken

Soms word je gebruik, soms jij. Soms we, soms wij. Ditto ze en zij. Jij, wij en zij is om te beklemtoon; je, we, ze in 'n neutrale sin.

Bv: Hebben jullie deze vaas kapot gemaakt? Nee, wij niet, zij hebben dat gedaan!